معرفی شهر تبریز | دیار اولین ها

 تبریز سومین شهر بزرگ ایران، جایگاهی ویژه و خاص در تاریخ، پیشینه و اقتصاد کشور دارد. مرکز تاریخی و پرافتخار استان آذربایجان شرقی، روزگارانی پرفراز و نشیب را پشت سر گذاشته و حوادث گوناگونی را به چشم خود دیده است. روزگاری قریه ای کوچک در نزدیکی کوه های سر به فلک کشیده سهند بوده و زمانی ب عنوان پایتختی ایران انتخاب شده است. این شهر در طول تاریخ خود با زلزله هایی مهیب و ویرانگر بارها به تلی از خاک بدل شد اما با همت مردان و زنانی چون ستارخان، باقرخان، پروین اعتصامی و بسیاری دیگر آبادتر از پیش شده است.

امروزه کلان شهر تبریز قطب اقتصادی، اداری، بازرگانی، صنعتی، نظامی و ارتباطی منطقه شمال غرب کشور است و اهمیت بسیاری در پاسداری از مرزها و تمامیت ایران زمین دارد. تبریز به دلیل پیشرو بودن مردمانش در به خدمت گرفتن امکانات روز دنیا برای اولین بار در ایران، لقب شهر اولین ها را به خود اختصاص داده است و همواره تلاش کرده تا در کنار حفظ سنت ها و ریشه های فرهنگی و تاریخی خود، کیفیت زندگی شهرنشینی را بالاتر ببرد.

این ویژگی های شهر تبریز در کنار سازه های زیبا و منحصر به فرد تاریخی و امروزی، طبیعت چشم نواز آذربایجان، خصوصیت های فرهنگی، قومی و نژادی مردم آن، سوغات و صنایع دستی بی نظیر و بسیاری دیگرما را بر آن داشته تا به شکلی ویژه به معرفی این شهر و جاذبه ها و دیدنی های گردشگری آن بپردازد.

در مطلب پیش رو، مقاله ای کلی و جامع از دانستی های تبریز را ارایه می دهیم و در آینده و در مطالبی جداگانه به معرفی جاذبه ها، صنایع دستی و سایر جذابیت های تبریز می پردازیم.

با ما همراه باشید تا نگاهی اجمالی به اطلاعات پایه ای در مورد تبریز زیبا و تاریخی بیندازیم.

جمعیت: مطابق با آخرین سرشماری کلی در سال ۱۳۹۵، جمعیت ثابت شهر تبریز ۱،۷۷۳،۰۳۳ نفر است. این جمعیت در دوازده منطقه شهری کنار یکدیگر زندگی می کنند. 

اقتصاد: تبریز از شهرهای مدرن ایران و یکی از قطب های اقتصادی، صنعتی، گردشگری و تجاری کشور است. صنایع تولیدی سنگین مانند ماشین سازی، تراکتورسازی و موتوژن، صنایع مرتبط با نفت و گاز مثل پتروشیمی و پالایشگاه تبریز، صنایع غذایی از جمله کارخانه های مشهور و معروف شکلات و شیرینی سازی آیدین (شرکت داداش برادر)، آناتا و شیرین عسل، صنایع نساجی و پوشاک مانند برندهای پالازموکت و اطلس پود و انواع صنایع دستی نظیر ورنی، فرش، قالی و چرم بخشی از اقتصاد پویای شهر تبریز را شکل می دهند.

در کنار این ها گردشگری در شکل های مختلف مانند گردشگری طبیعی، درمانی، تاریخی و تجاری سهم بزرگی از تولید ثروت و ناخالص داخلی این شهر دارد. انواع بازارهای سنتی و مدرن از جمله بازار بزرگ تبریز که ثبت جهانی نیز شده است؛ باعث می شود تا انواع محصولات به راحتی در دسترس همگان قرار گیرد. اما قصه پر رونق اقتصادی تبریز به اینجا ختم نمی شود. تنوع زیاد سوغات و محصولات غذایی مانند طیف گسترده آجیل و شیرینی در تبریز، این بخش را به یکی عناصر قدرتمند مالی این شهر بدل کرده است. جالب است بدانید کارخانه های کبریت سازی مشهور ایران، مانند کبریت سازی توکلی و ممتاز نیز در تبریز شکل گرفته است.

شهرهای خواهر خوانده: در میان شهرهای معروف و زیبای جهان، شهرهای استانبول و ارزروم از ترکیه، باکو و گنجه از جمهوری آذربایجان، غزه از فلسطین اشغالی، کازان از روسیه، خجند تاجیکستان، موگلیف بلاروس و کربلای معلی در عراق به خواهر خواندگی تبریز در آمده اند.

اطلاعات گردشگری

در میان اطلاعات ضروری که برای سفر به تبریز به آن ها نیاز دارید، اطلاعات گردشگری از مهمترین آن هاست. آشنایی هر چه بیشتر با سرزمینی که به آن سفر می کنید و آنچه که در آنجا با آن مواجه می شوید، می تواند دید جامع تر و بهتری به شما بدهد و شما را با خیال آسوده تری روانه مقصد کند. 

آداب و رسوم: آداب و رسوم و سنت های موجود در شهر تبریز در بستر فرهنگی ترکی و آذری شکل گرفته است. اما وسعت زیاد و کلان شهر بودن آن موجب شده برخی رسوم در ساختار زندگی شهری تغییر پیدا کند و برخی از این آداب و رسوم با آنچه در روستاها و عشایر جریان دارد، تفاوت داشته باشد. سنت شاه حسین گویان یا شاخسی واخسی (۱) و شمع گردانی در عزاداری های ایام محرم، پخت خشیل (۲) و پلو به نشانه سفیدبختی در شب یلدا، فرستادن خوانچه (۳) به خانه عروس یا داماد تازه نامزد کرده در جشن های مختلف (یلدا، اعیاد، چهارشنبه سوری)، بئل باغلاماق (بستن کمر عروس) در روز عروسی، سمنوپزی در شب عید نوروز و قرار دادن آب چهل یاسین (۴) بر سفره هفت سین، گوشه کوچکی از آداب و رسوم و فرهنگ مردم تبریز و آذربایجان است. 

در میان تمام سنت ها و میراث فرهنگی زیبای آذری و ترکی، موسیقی عاشیق و رقص آذری جایگاه والایی دارند و شهره ی آفاق هستند که غنای فرهنگی این بخش از سرزمین مان را به نمایش می گذارند.

اما شهرت غذایی آذربایجان شرقی به این ها ختم نمی شود. پنیر لیقوان (لیقوان روستایی در اطراف تبریز) معروف ترین پنیر ایران است و طعم خاص آن طرفداران پروپاقرصی دارد. عسل به دست آمده از طبیعت بکر و زیبای کوهستان های سهند و دامنه های پر گل آن نیز از دیگر خوراکی های خوشمزه و محبوب خطه ی آذربایجان شرقی است. ترشی زغال اخته کلیبر و مربای گل محمدی که از گل های باطراوت و خوش عطر روستاهای دامنه ی سهند به دست می آید، مزه های فوق العاده ی استان آذربایجان شرقی را کامل می کند. 

جاذبه های اطراف تبریز: نمی توان از سفر به تبریز و آذربایجان شرقی سخن گفت و حرفی از طبیعت روح نواز این خطه ی خوش منظر ایران  به میان نیاورد. کوه سربلند سهند، که شهره به عروس کوه های ایران است، بارزترین ویژگی طبیعی آذربایجان شرقی است و یکی از مقاصد مهم کوهنوردی در ایران به شمار می آید. پیست اسکی سهند نیز در کنار پیست اسکی پیام مرند مقاصد مهم تفریح زمستانی را شکل داده و هر ساله میزبان بسیاری از علاقه مندان می شود. روستای تاریخی و صخره ای کندوان (شهر اسکو)، روستاهای اوشتبین (شهر جلفا)، زینجناب و لیقوان (تبریز) و روستای پلکانی زنوزق مرند، دریاچه ی ارومیه، آبشار آسیاب خرابه ی جلفا و جنگل های ارسباران از دیگر جاذبه های طبیعی اطراف تبریز هستند.

کلیسای ثبت جهانی شده ی سنت استپانوس (از مجموعه کلیساهای ثبت جهانی آذربایجان شرقی و غربی)، قلعه های باستانی بابک در شهر کلیبر و ضحاک در شهر هشترود، منطقه ی آزاد ارس در شهرستان جلفا، رصدخانه، گنبدهای سرخ، مدور و غفاریه در مراغه از جمله شهیرترین آثار تجاری، گردشگری و تاریخی در استان آذربایجان شرقی است. 

قرابییه تبریز

* مهمترین لقب و عنوانی که به تبریز داده شده و این شهر بدان معروف گشته، شهر اولین هاست. شهر تبریز به واسطه ی حضور امکاناتی نظیر اولین مدرسه ی کرولال ها توسط جبارباغچه بان، اولین کودکستان و مدرسه به سبک نوین، اولین اتاق تجارت در سال ۱۲۸۵، ساخت اولین سینما و کتابخانه ی عمومی، تالیف اولین ترجمه، نمایشنامه تئاتر، اولین روزنامه نگاری ملی، بر پاداشتن اولین مرکز تلفن، چاپخانه، برج آتش نشانی، بلدیه و نظمیه، نخستین پایگاه لرزه نگاری و در سال های اخیر نخستین خط اتوبوس های تندرو (بی آر تی) و کارت های هوشمند و بسیاری اولین های دیگر به حق شایسته ی این عنوان شده است.

* بازار سرپوشیده ی تبریز، که بزرگترین و طولانی ترین بازار سرپوشیده ی جهان به شمار می رود، در سال ۱۳۸۹ در فهرست جهانی میراث یونسکو به ثبت رسیده است. 

* تبریز برای سال ۲۰۱۸ میلادی به عنوان "پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی" انتخاب شده که طی آن مسئولین شهری در حال تدارک برنامه های مفصلی برای معرفی این شهر ذیل عنوان " TABRIZ ۲۰۱۸" هستند.

* تبریز برای قالی و فرش های بی همتا و دستبافت خود از سوی شورای جهانی صنایع دستی عنوان "شهر جهانی بافت فرش" را دریافت نموده است.

* دانشگاه سراسری تبریز دومین دانشگاه قدیمی ایران بعد از دانشگاه تهران است که قدمت تاسیس آن به سال ۱۳۲۵ باز می گردد. 

* تبریز در ادوار مختلف تاریخ مانند دوران حکمرانی اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، جلایریان، قراقویونلوها، آق قویونلوها و صفویان (در تمام دوران پادشاهی این سلسله ها یا مقاطعی از زمان فرمانروایی آن‌ها) پایتخت ایران زمین بوده است. همچنین به زمان سلطنت قاجاریه در کشورمان، تبریز به عنوان شهر ولیعهد نشین انتخاب شده بود. 

* از حقایق جالبی که در مورد تبریز بر سر زبان هاست می توان به شهرت "شهر بدون گدا" و "امن ترین کلان شهر" ایران اشاره کرد. از دیگر نکات جالب در سفر به تبریز، تمیزی فوق العاده ی آن است که نامش را در میان دیگر شهرهای ایران متمایز می کند. 

* تبریز با داشتن ۱۷ موزه ی متنوع در زمینه های مختلف بعد از تهران به عنوان دومین شهر موزه ای ایران لقب گرفته است.

*نمی توان نامی از تبریز به میان آورد؛ اما مشاهیر و فرهیختگان پر تعداد آن را از یاد برد. افرادی که در طول تاریخ، در خاک غیور پرور این شهر رشد نموده و افتخارات فراوانی را نصیب تبریز و ایران کرده اند. از جمله ی این مشاهیر می توان از تاج الدین علیشاه جیلانی، پروین اعتصامی، استاد محمد حسین شهریار، علامه امینی صاحب کتاب گرانقدر الغدیر، علامه محمد تقی جعفری، علامه محمد حسین طباطبائی فیلسوف معاصر، شیخ محمود شبستری، ستارخان، باقرخان، اوحدی مراغه ای، صائب تبریزی شاعر توانا، جبار باغچه بان، صمد بهرنگی نویسنده ی محبوب، میرزا حسن رشدیه بنیانگذار آموزش نوین در ایران، عظیم قیچی ساز کوهنورد فقید و فاتح اورست و بسیاری و بسیاری دیگر نام برد. 

برای رسیدن به تبریز می توانید از مسیرهای مختلف و وسایل حمل و نقل گوناگون استفاده کنید. در ادامه همراه ما باشید تا شرح مختصری از طرق متفاوت ریلی، هوایی و جاده ای که راه رسیدن به تبریز را هموار می کنند، در اختیارتان قرار دهیم.

فرودگاه بین المللی شهید مدنی تبریز، یکی از فرودگاه های پرکار و شلوغ ایران است که در شمال غرب این شهرستان در ارتفاع ۱۴۹۴ متری از سطح دریا قرار دارد. قدمت این فرودگاه به ۶۵ سال پیش باز می گردد و مساحتی ۴۲۰ هکتاری از زمین های تبریز را به خود اختصاص داده است. این فرودگاه از یک سمت به پایگاه دوم شکاری، از یک سمت به سه راهی غیر هم سطح جاده ی فرودگاه و مرند و از سمتی دیگر به پلیس راه تبریز-مرند راه دارد. هم اکنون فرودگاه بین المللی تبریز به عنوان یکی از چهار فرودگاه آسمان باز (open sky) ایران ۲۰۰ پرواز داخلی و ۲۰ پرواز خارجی (ورودی و خروجی) را طی یک هفته پوشش می دهد. فرودگاه سهند از فرودگاه های اقماری فرودگاه بین المللی تبریز در شهر بناب قرار دارد. خوب است بدانید فرودگاه تبریز علاوه بر کارکرد جابه‌جایی بار و مسافر، کارکرد نظامی نیز داشته و میزبان پرنده های شکاری ایران نیز هست. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فرودگاه و همچنین اطلاع از آخرین پروازهای ورودی و خروجی می توانید به اینجا مراجعه کنید. 

از جمله امکانات فرودگاه تبریز می توان به شعبات بانک های ملی و ملت، دستگاه های خوپرداز بانکی، اتاق مادر و کودک، رستوران ها و کافه های متعدد، اتاق سیگار و خدمات ویژه معلولین نظیر مسیر ویژه ی ناشنوایان، مسیر عبور ویلچر، محل پارک معلولین، خدمات ویلچر و باربری معلولین، تلفن عمومی ویژه ی معلولین و سرویس بهداشتی ویژه ی معلولین اشاره کرد. در کنار این امکانات، خدماتی مانند تسهیلات گمرک، قرنطینه، غرفه های صنایع دستی و مواد غذایی، بدلیجات و تابلوهای طلاکاری شده، غرفه های کتاب فروشی و صرافی برای رفاه حال مسافران ایجاد شده است. 

فرودگاه بین المللی مهرآباد، فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد، فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان، فرودگاه بین المللی شهید دستغیب شیراز، فرودگاه بین المللی اهواز فرودگاه بین المللی بندرعباس، فرودگاه بین المللی کیش، فرودگاه بین المللی قشم، فرودگاه عسلویه (خلیج فارس)، فرودگاه بین المللی آتاتورک استانبول، فرودگاه بین المللی نجف، فرودگاه بین المللی بغداد، فرودگاه بین المللی ایروان، فرودگاه بین المللی باکو، فرودگاه بین المللی ازمیر، فرودگاه بین المللی ادنا، فرودگاه بین المللی قیصریه

علاوه بر تاکسی ها و ماشین های ویژه ی شرکت های هواپیمایی، مسافران و مراجعان به فرودگاه تبریز می توانند از خط اتوبوس ویژه ی فرودگاه-بازار تبریز (راسته ی کوچه ها) و بالعکس استفاده نمایند. تاکسی های فرودگاه نیز به صورت شبانه روزی در خدمت مسافران هستند.  

 آذربایجان شرقی، تبریز، میدان بزرگ آذربایجان، بلوار شهید بابایی، فرودگاه بین‌المللی شهید مدنی تبریز

ایستگاه راه آهن تبریز از جمله ایستگاه های قدیمی راه آهن در ایران است که در سال ۱۲۵۹ هجری خورشیدی با اجرای محور تبریز - جلفا به طول ۱۴۹ متر به بهره برداری رسید. طرح اولیه این ایستگاه به دست معمار فرانسوی فرنان پویون، اجرا شد اما کار طراحی ساختمان جدید این ایستگاه به حیدر غیابی واگذار گردید. ساختمان ایستگاه راه آهن تبریز در اسفند ۱۳۹۵ ثبت ملی شد. از جمله خدمات ارائه شده در این ایستگاه، می توان به حمل و نقل بین المللی کالا به ترکیه، اروپا و جمهوری خودمختار نخجوان اشاره کرد. 

تبریز از طریق راه آهن به شهرهای داخلی و مهم مشهد، تهران، مراغه، کرج، منطقه آزاد جلفا، قزوین راه دارد. این ایستگاه راه آهن در سه محور تبریز - جلفا، تبریز - رازی و تبریز - مراغه خدمات رسانی می کند. برای به دست آوردن زمان حرکت قطارها و رزرو واگن و صندلی می توانید به این لینک مراجعه نمایید. 

 تبریز، انتهای بلوار ۲۲ بهمن، ایستگاه راه آهن تبریز

علاوه بر تاکسی و آژانس های مورد تایید که در ایستگاه راه آهن تبریز، خدمت رسانی می کنند، شما می توانید از طریق خط اتوبوس تندرو به مقصد مورد نظر خود در شهر برسید. برای این امر باید خود را به میدان راه آهن که در ۵ دقیقه ای ایستگاه راه آهن قرار دارد و نقطه ی آغاز خط تندروی اتوبوس است؛ برسانید. 

 علاوه بر فرودگاه و خط ریلی، خطوط جاده ای مختلف از مسیرهای گوناگون، راه ماشین های شخصی و اتوبوس های بین شهری را به سمت تبریز هموار کرده اند. تبریز دو پایانه اتوبوسرانی به نام های ترمینال مرکزی و شمالغرب دارد که مبدا و مقصد اتوبوس ها، مینی بوس ها و تاکسی های بین شهری است. 

پایانه ی اتوبوسرانی مرکزی در تبریز، بزرگ ترین ترمینال این شهر به حساب می آید و بیشتر سفرهای برون شهری از این ترمینال به دیگر شهرهای ایران انجام می پذیرد. ترمینال مرکزی در نزدیکی دهکده ی المپیک این شهر و در انتهای اتوبان تهران - تبریز قرار دارد. 

آدرس: تبریز، میدان ابوریحان، انتهای خیابان منظریه، ترمینال مرکزی تبریز.

شما می توانید برای به دست آوردن اطلاعات زمان حرکت اتوبوس ها و شرکت های مسافربری با شماره های  ۳۴۷۹۷۶۰۵-۰۴۱ و ۳۴۷۹۶۰۹۱-۰۴۱ تماس بگیرید یا از طریق وبسایت این پایانه داده های مورد نظر خود را به دست آورید.

ترمینال شمال- غرب تبریز در نزدیکی میدان آذربایجان و فرودگاه بین المللی تبریز قرار دارد و بیشتر، شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی را پوشش می دهد. 

آدرس: تبریز، بزرگراه پاسداران، میدان آذربایجان.

 اطلاعات تماس: برای آگاهی یافتن از اطلاعات زمانی و حرکت اتوبوس ها می توانید با شماره های ۳۲۶۱۱۷۳۵-۰۴۱ و ۳۲۶۱۱۱۵۵-۰۴۱ تماس بگیرید. 

تردد در شهر تبریز با وجود تاکسی های متعدد خطی، خطوط اتوبوسرانی شهری خصوصی و تندرو (بی آر تی) و مترو به آسانی صورت می پذیرد و حمل و نقل عمومی کار دسترسی به نقاط مختلف را آسان نموده است.

تبریز نخستین شهر در ایران است که مجهز به خطوط اتوبوسرانی تندرو و کارت های هوشمند پرداخت بلیط شد. خطوط تندروی راه آهن-بسیج و آبرسان-شریعتی تقریبا تمام نقاط تاریخی و گردشگری شهر را پوشش داده و کار را برای مسافران راحت تر نموده اند. در کنار آن، دیگر خط های اتوبوسرانی (عموما متعلق به شرکت‌های خصوصی)، مسیر دستیابی به نقاط مختلف شهر را با پرداختی اندک، آسان کرده اند. برای به دست آوردن اطلاعات بلیط و نقشه ی اتوبوسرانی شهری می توانید به این لینک مراجعه نمایید. از طریق این سامانه نیز می توانید از ریز جزئیات حرکت اتوبوس ها و ایستگاه هایی که در آن توقف می نماید، مطلع شوید. 

 تاکسی های درون شهری و تاکسی های ویژه ی ترمینال اتوبوسرانی، فرودگاه و راه آهن تمام نقاط شهر را پوشش داده و دسترسی سریع و راحتی را در اختیار مسافران قرار می دهند. برای اطلاع از قیمت به روز این تاکسی ها و یا ثبت شکایات می توانید از این لینک استفاده نمایید. 

خط مترو برای اولین بار در تبریز در سال ۱۳۹۴ افتتاح شد و کار حمل و جابه‌جایی مسافران را برعهده گرفت. امروزه تنها یک خط از خطوط اتوبوسرانی تبریز مشغول به فعالیت است و کار احداث دیگر خطوط نیز ادامه دارد. اطلاعات کامل رفت و آمد، ایستگاه ها و زمان های حرکت در این لینک آمده است. 

تبریز، در منتهی الیه مشرق و جنوب شرق جلگه ی تبریز، در غرب استان آذربایجان شرقی جای خوش کرده است. این شهر با عرض جغرافیایی ۳۸ درجه و ۲۹ دقیقه و با طول جغرافیایی ۴۶ درجه و ۳۶ دقیقه در دشتی وسیع در میان کوه های پَکه چین و عون بن علی (عینالی) از شمال، باباباغی و گوزنی از شمال شرق، گردنه پایان از شرق و دامنه های کوه سهند و دشت تبریز و شوره زارهای تلخه رود در جنوب دلبری می کند. تبریز در ارتفاع ۱۳۴۸ متری از سطح دریا قرار دارد که این ارتفاع در محله ی زعفرانیه تا ۱۵۶۱ متر نیز می رسد. رود موسمی قوری چای از میان شهر تبریز عبور کرده و در فصل های پربارش سال، طراوت و سرزندگی را در رگ های تبریز جاری می سازد. رود دائمی تلخه رود یا آجی چای نیز از شمال غربی این شهر عبور کرده و با پیوستن قوری چای به آن به سمت دریاچه ی ارومیه حرکت خود را ادامه می دهد.

تبریز از شهرهای تاریخی ایران است و بنا بر تحقیقات و کاوش های باستان شناسی، قدمت آن به دوره های اشکانی و ساسانی باز می گردد. تبریز در طول تاریخ با فراز و نشیب های فراوانی روبرو بوده و چندین بار به وسیله ی زلزله هایی مهیب ویران و دوباره بنا شده است. مهمترین سند تاریخی که بر بزرگی و اهمیت تبریز و وجهه پررنگ تاریخ آن صحه می گذارد، قرارگیری این شهر بر سر راه جاده ی ابریشم است که قرن ها دو سمت شرق و غرب عالم را به هم متصل می نمود. گفته شده شهر کنونی تبریز بر خرابه های شهر تورِژ (یکی از شهرهای مهم ایران در زمان حکومت اشکانی) بنا شده است؛ روایتی که اعتبار تاریخی چندانی ندارد ولی در میان داستان های عامیانه بسیار رایج است. آن گونه که در کتاب معتبر تاریخ ایران (چاپ دانشگاه کمبریج) آمده، بنای شهر تبریز اولین بار در دوره ی ساسانی گذاشته شد و این شهر در این زمان نام و نشانی پیدا کرد. می گویند تبریز در قرن چهارم میلادی ویران گشته و به هنگام حمله ی اعراب و ورود اسلام به ایران، قریه ای کوچک بوده که توجه خاصی به آن نمی شده است. بعد از حضور اعراب در ایران، مردی به نام "رواد" از قبیله ی "ازد" (از جمله قبایل مشهور یمن) حاکمیت تبریز را در دوران خلافت عباسی بدست می گیرد. پسر او "وجنا" در این شهر قصرها ساخته و گرداگرد آن دیواری می کشد و پایه های تبریزِ زیبا را بنا می گذارد. تبریز از میانه های دهه ی سوم هجری رشد خود را آغاز می کند و بر وسعت و اهمیت آن اضافه می شود. بعد از این، به مدت چهارصد سال خاندان "روادیان" بر این شهر حکومت می کنند و زمینه های بزرگی آن را فراهم می آورند.

از تبریزِ دوره ی سلجوقی اطلاعی چندانی در دست نیست و در متون تاریخی اشارات زیادی از آن نیامده است. به زمان حاکمیت سلسله ی غزنویان در ایران و سلطنت آلب ارسلان، تبریز برای همیشه به عنوان مرکز آذربایجان انتخاب می گردد و این عنوان برای همیشه برای این شهر می ماند. در ابتدای قرن هفتم هجری، مغولان دوبار تبریز را مورد تاخت و تاز قرار می دهند و با دریافت خراج از مردم بر آن تسلط می یابند. اما زمان که به حکومت ایلخانان بر ایران می رسد، تبریز در اوج شکوفایی خود قرار گرفته و افتخار پایتختی ایران را برای سالیانی به دست می آورد. ایلخانان که بر قلمرویی به وسعت نیل تا آسیای مرکزی حکومت داشتند، در ابتدا مراغه و سپس تبریز را برای پایتختی خود انتخاب می کنند. پس از آن در دوره ی تیموریان، قراقویونلوها، آق قویونلوها و اوایل سلسله ی صفویه نیز تبریز پایتخت و مرکز سلطنت باقی می ماند. اما نزدیکی این شهر به مرزهای دولت مقتدر عثمانی و بیم حملات این حاکمیت، پایتختی از تبریز گرفته می شود و در اختیار قزوین قرار می گیرد.

پس از حکمرانی قاجار بر ایران و تاجگذاری آقامحمدخان به عنوان شاه این سرزمین، تبریز به عنوان شهر ولیعهدنشین انتخاب می گردد و شاهان آینده ایران در این شهر تعلیم و پرورش می یابند. در زمان قاجار، تبریز دو بار مورد حمله ی روس ها قرار گرفته و مدت زمانی تحت اشغال روس ها در می آید. اما شاید بزرگترین و مهمترین نقش تبریز در تاریخ معاصر ایران به کار بزرگ مردم این شهر در دوران مشروطه باز می گردد که افرادی مانند ستارخان، باقرخان و شیخ الاسلام در کنار هزارن زن و مرد فداکار به کمک ندای آزادی خواهی ایران و ایرانی می آیند و موجبات پیروزی این جنبش را فراهم می آورند. 

اما نقش آفرینی های مردم تبریز به اینجا ختم نمی شود و اهالی این شهر با شرکت در مبارزات فراوان و آزادی خواهانه، راه پیروزی انقلاب اسلامی را هموار می سازند. در این میان تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ نزد تبریزی ها بسیار گرامی داشته می شود و در خاطره ی جمعی آن ها، از اهمیت فراوانی برخوردار است. اهالی شهر در این تاریخ برای گرامیداشت چهلمین روز کشته شدگان ۱۹ دی ۱۳۵۶ مردم شهر قم، به خیابان ها می آیند و با عمله های حکومت پهلوی درگیر می شوند. این حرکت مردم تبریز جانی تازه به رگ های مردم انقلابی ایران می بخشد و بر سرعت پیروزی انقلاب می افزاید.

برگرفته از کارناوال